BERLIJN (9 april 2006)
Maandag, 3 april
Een van de voordelen bij de reis tussen Amsterdam en Berlijn is dat je kunt kiezen tussen de trein en het vliegtuig. Wie bedenkt dat een vliegreis grotendeels uit wachten bestaat, kan zich voorstellen dat voor iemand die wachten nog erger vindt dan het uitzitten van een volledige aflevering van Idols, de keus gauw gemaakt is.
De reis zal zo'n zes uur in beslag gaan nemen, dus worden bij AH To Go nog even snel wat broodjes ingekocht. Ik leg een 20-euro-biljet op de toonbank. De kassière haalt er niet alleen haar argusogen, maar ook nog een collega bij: "Sorry meneer, maar dit is een vals biljet."
Gelukkig heb ik een ander biljet bij de hand. Dus dat probleem is gauw verholpen - en al spoedig maak ik plannen om het biljet aan een van mijn argeloze medemensen te overhandigen. Maar of dit in Duitsland zal lukken? Voor iemand die nog uit de oorlog stamt is dit weer eens een manier om "ze het betaald te zetten". Maar iemand die in de oorlog is geboren weet natuurlijk ook hoe onze oosterburen omgingen met lieden die probeerden ze een of meer oren aan te naaien.
We stappen in een luxe wagon van Deutsche Bundesbahn. Al spoedig blijkt het begrip luxe betrekkelijk te zijn: sommige medepassagiers lijken hun grote wc-bezoek speciaal tot deze gelegenheid te hebben bewaard. Wij zitten op slechts luttele meters van de plee verwijderd en constateren dat je tegen ongewenste geluiden nog wel watjes in je oren kunt stoppen . . . maar watjes in je neus?
WC-lichtje
Onderweg bekijk ik een Commodoor vertaalcomputertje waaraan ik als apparatengek (voor 13 euro) geen weerstand kon bieden.
vertaalcomputertje
Ik verwonder me over de woordenschat: voor toeristen interessante termen als fooi, ansichtkaart, of zelfs maandverband ontbreken, terwijl zij die uitlopende artikelen nodig hebben als aambeeld , baarkleed, castreren en dentaal , wel aan hun trekken komen. Men kan zich afvragen welke doelgroep de firma Commodoor voor ogen heeft gestaan bij de productie van dit apparaat.
Aangekomen op Bahnhof Zoo, hoeven mijn liefste en ik nog slechts de weg af te leggen naar hotel Kassandra. We ontdekken dat de Hollandse gewoonte om de ene kant van de straat even en de andere oneven nummers te geven niet overal ter wereld even vanzelfsprekend is. We passeren de Kurfürstendamm, die volgens experts aangelegd is naar Parijs voorbeeld. Zo kunnen we dan toch nog een stukje Parijse sfeer proeven zonder te worden blootgesteld aan alle denkbare vormen van oplichting en derderangs eetgelegenheden waar Parijs zich tijdens ons laatste bezoek door onderscheidde.
De Duitse maaltijd die wij tegen 7 uur genoten was misschien minder verfijnd dan de echte Franse keuken (die wij in Parijs nimmer hebben genoten), maar hij was wel zowel voedzaam als smakelijk.
Dinsdag, 4 april
Dat het voorspellen van het weer een hachelijke zaak is blijkt als bij het ontbijt het hemelwater druilend op de Berlijnse straten neerdaalt. Het ontbijt bevestigt de indruk die het Duitse eten gisteren al bij ons heeft achtergelaten: weinig verfijnd, maar zowel smakelijk als voedzaam. De keuken blijkt geregeerd te worden door een tweetal dames die niet alleen een goed ontbijt kunnen opdienen; ze zouden ook uitstekende stoelentesters zijn. U vraagt waarom, meneer? Heel simpel: ze hebben beiden een omvang van zo'n twee meter.
Na het ontbijt begeven we ons in het drukke Berlijnse stadsgewoel. We komen terecht in de Nürnbergerstraße, waar al spoedig het Kaufhaus Des Westens voor ons opdoemt.
KaDeWe
Daar wordt aangegeven dat er een afdeling electronic toys is (nee, mevrouw, geen dildo's) en mijn liefste meer belangstelling heeft voor kleding dan ik, besluiten we een uurtje ieder ons weegs te gaan - een besluit dat ik zal betreuren zodra ik ontdek dat de afdeling electronic toys in staat van verbouwing is.
Electronic Toys?
Wel heb ik alle tijd om doelloos rond te slenteren in een warenhuis, dat aardig wat te bieden heeft voor het wat meer patserige deel der mensheid - getuige bijvoorbeeld een verguld toetsenbord, waarvan men zich tegen inlevering van 3000 euro de gelukkige (?) eigenaar mag noemen.
Nu we toch befaamde plaatsen in Berlijn langslopen, wordt ook de Potzdamer Platz bezocht, wat vroeger nog wel een aardig plein schijnt te zijn geweest, maar nu veranderd is in een speelplaats voor architecten met te grote ego's.
Potzdamer
Platz
Verder voert de tocht naar de Brandenburger Tor, die voor een groot deel ontoegankelijk is geworden doordat een filmploeg er vrijwel alle ruimte in beslag neemt.
We hebben royaal de gelegenheid allerlei bekende plekjes te bezichtigen.
Brandenburger Tor
Holocaust Monument
Reichstag
Kulturen Der Welt
restanten van de muur
Tom voor Siegessäule
En op de terugweg passeren we het Bauhaus-museum, zodat we vandaag niet alleen een kleine twintig kilometer hebben afgelegd, maar ook nog eens een fikse dosis befaamde architectuur hebben aanschouwd.
Bauhaus
Woensdag, 5 april 2006
De Große Duden is in Duitsland even bekend als in Nederland de Grote Van Dale. Maar het bijzondere aan de Berlijnse Dudenstraat is dat daar de firma Elektroschach is gevestigd. Een winkel met een enorme collectie schaakcomputers.
Berlijnse straat met pomp
De wandeling naar de Dudenstraße voert ons langs woonwijken die we anders nooit zouden hebben gezien. Na zo'n anderhalf uur is het kleine winkeltje van Heide Ketterling bereikt - waar alles donker is. Er is geen mens in de zaak te bekennen.
Elektroschach
We begeven ons naar een bakkerij die zich op de volgende hoek bevindt. Zo Heide Ketterling terugkomt van haar lunchpauze, hopen we haar van hieruit onmiddellijk te kunnen zien. Bij vrijwel elke voorbijganger koesteren we de ijdele hoop dat het Heide Ketterling is die de in duister gehulde winkel zal gaan ontsluiten. Tevergeefs: niemand blijft er stilstaan en ons reisdoel blijft akelig donker.
etalage Elektroschach
Uiteindelijk besluiten we een laatste poging te wagen: als de Ketterlings vlakbij hun winkel wonen, kunnen we daar misschien aanbellen. inderdaad vinden we een bel met "Elektroschach Ketterling". Drie keer bellen geeft geen reactie. We willen net onverrichterzake onze tocht voortzetten als we iemand in de winkel ontwaren.
voor Elektroschach
Ik klop op het raam om duidelijk te maken dat ik graag de winkel wil bezoeken. Mijn liefste suggereert dat de winkeldeur misschien wel open is. Dat blijkt inderdaad het geval: na binnenkomst horen we van Heide Ketterling (want die was het die we zagen) dat de deur al die tijd open geweest is.
Van alle grote merken zie ik schaakcomputers staan: Mephisto, Saitek, Excalibur, Millennium en Novag. Occasions zijn er op dit moment niet. Maar om niet helemaal met lege handen weg te gaan neem ik een Novag Carnelian mee.
Na het verlaten van de zaak ontwaren we een opschrift dat bij ons beiden vreemde associaties oproept. Wat doet men bij dit bedrijf? Worden daar wellicht ongevallen geënsceneerd?
Unfallinstandsetzung?
Ons volgende reisdoel is het Joods Museum, dat op hooguit vier kilometer afstand ligt. Na zo'n drie kwartier ontwaren we het museum met z'n kenmerkende architectuur.
Joods museum
Bij het binnenkomen moeten we door detectiepoortjes en wordt onze bagage doorgelicht. Het eerste deel van het museum is gewijd aan de holocaust: diverse persoonlijke documenten en andere bezittingen zijn er tentoongesteld, die een indruk geven van de eigenaars met daarbij een beknopt levensverhaal. Al deze korte verhalen eindigen onveranderlijk met "vermoord in Auszwitsch" (of een ander kamp dat de nazis gebruikten om hun plannetjes te volvoeren).
Met een lichte depressie keert het Amsterdamse gezelschap terug naar hotel Kassandra.
Hun humeur knapt alweer wat op als ze een goede maaltijd genieten in een Armeens restaurant, alwaar een groot gezelschap binnenkomt. We proberen te gissen of dit Armenen zijn, of Libanezen. De ober helpt hun uit de droom: het gezelschap blijkt . . . joods.
Donderdag, 6 april 2006
We besluiten bus 100 te nemen, die ons langs de route voert, die we dinsdag te voet hebben afgelegd. Bij het uitstappen blijkt alras Lea's voorkeur voor de groten dezer aarde.
Mijn liefste en ik worden geïntrigeerd door de naam Unter Den Linden , een laan in het voormalige Oost Berlijn. De laan is snel gevonden, maar deze oogt een stuk minder romantisch dan de naam zou kunnen doen vermoeden: grote graafmachines benemen het uitzicht op de bomen waar de laan naar vernoemd is.
Unter
Den Linden
Als we verder lopen, bevinden we ons tussen niets dan enorme paleizen, tempels en wat er verder zoal mogelijk is op het gebied van indrukwekkende gebouwen.
Berliner Dom
alweer een monument
Daar geen van ons beiden veel op hebben met imposante gebouwen, spoeden we ons verder om wat rond te kijken in het voormalige Oost Berlijn. Ook daar wordt op dit moment nogal wat verbouwd. Wellicht moeten we hier over 'n jaar of acht maar eens terugkeren -- als we tijd van leven hebben, zoals mijn schoonvader wel pleegt toe te voegen.
Graffiti in Oost Berlijn
Bus 100 blijkt hier een halte te hebben, waar echter alleen uitgestapt kan worden. Gelukkig ontdekken we aan de overzijde van de straat spoedig een halte waar we wèl mogen instappen, zodat we in nog geen drie kwartier alle bezienswaardigheden van de heenreis opnieuw zien krijgen, maar dan in omgekeerde volgorde. En uiteindelijk kunnen we uitstappen bij Bahnhof Zoo.
En 's avonds gaan we in op het aanbod van Hotel Imperial, dat een "romantisch diner bij kaarslicht" in de aanbieding heeft, waar we overigens geen kaarsen kunnen ontwaren, maar wel groene puree -- een Duitse specialiteit, die we geen van beiden ooit hebben geproefd. Geen van ons beiden ziet aanleiding het toe te voegen aan de lijst van onze favoriete gerechten.
Vrijdag, 7 april
Wie geïnteresseerd is in techniek kan eigenlijk Berlijn niet bezoeken zonder dat hij of zij in de Trebbiner Straße terechtkomt. De tocht erheen voert niet door de meest luxe wijken van Berlijn.
We kunnen onder andere zien hoe een laagje verf een gebouw een heel ander aanzien kan geven:
Ook wordt ons gedemonstreerd dat oude en nieuwe architectuur best samen kunnen gaan:
oud & nieuw
Ook herinneren geen van beide Overtomers zich ooit een bunker ingebouwd te hebben gezien in een flatgebouw.
bunker in flat
Ten slotte moeten we nog zo'n twintig viaducten onderdoor.
Maar uiteindelijk bereiken we het Deutsche Technikmuseum. Helaas hebben we slechts twee uur de tijd.
We zijn met de trein naar Berlijn gekomen, dus willen we natuurlijk wel de fraaie collectie oude locomotieven en spoorrijtuigen bezoeken.
Lea & loc
Bij een tentoonstelling over stationsrestauraties laat Lea zien dat ze wel van een bakkie houdt.
Lea & kop
Onvermijdelijk bereiken we de afdeling computers. Net zoals de Amerikanen en de Engelsen, menen ook de Duitsers dat de computer in hun land is uitgevonden. In ieder geval ziet men de Z1, een apparaat dat er totaal anders uitziet dan wat u en ik bij het woord computer zouden denken:
Z1
Ook zien we de Enigma, het apparaat waarmee de Duitsers in de oorlog hun commando's versleutelden.
Enigma
Maar uiteindelijk moeten we dan toch terug.
Om kwart voor vijf vertrekt de trein van het Bahnhof Zoo.
In de trein zijn we erg blij dat ze koptelefoons en muziek bij ons hebben. Een gezelschapje van brallerige studenten demonstreert dat holle vaten het hardst klinken.
En iets voor elf uur zijn we weer terug in Amsterdam.
